nieuwe publicaties
nieuws & actualiteiten
Noordbrabants Historisch Jaarboek 2019
Het nieuwe Noordbrabants Historisch Jaarboek is uit. Op vrijdag 13 december 2019 overhandigde redactiesecretaris Jan Brouwers het eerste exemplaar aan Kitty de Leeuw, voorzitter van de Historische Vereniging Brabant. De presentatie was druk bezocht: er zaten meer dan zestig belangstellenden in het Deprez-gebouw in de Tilburgse Spoorzone.
Het Noordbrabants Historisch Jaarboek bevat artikelen van wetenschappelijk niveau. Ze zijn gebaseerd op oorspronkelijk bronnenonderzoek, waardoor we meer kennis vergaren over het verleden van Noord-Brabant. Zo biedt het artikel van Hans Witmer nieuwe perspectieven over het ontstaan van de stad 's-Hertogenbosch en de inrichting van de Markt. Een tweede artikel is van Minne de Boodt over literaire werken over landsheren en stedelijke bestuurders in de middeleeuwen. Het blijken waardevolle bronnen te zijn voor de sociale en politieke geschiedenis. Wim Cöp onderzocht het patronaatsrecht in het Brabantse Erp, waar niet een geestelijke of een kerkpatroon bepalend was, maar families van lage adel. Theo Beckers schreef over missionarissen die in de negentiende en twintigste eeuw naar de Verenigde Staten togen ter bekering van de inheemse bewoners én om de katholieke migranten bij te staan in hun geloof. De 'filmster' Lou Tellegen, weliswaar geboren in Boskant, blijkt volgens het artikel van Robin Hoeks misschien niet zo Brabants te zijn, als wel wordt beweerd. Daarbij heeft Hoeks het heldenverhaal eens kritisch bekeken. Als laatste artikel schreef Arnoud-Jan Bijsterveld over de 75 levensverhalen die uitgewerkt zijn door 'Brabant Remembers'. Een boek met verhalen, filmfragmenten én maquettes van stills uit het leven van 'gewone' Brabanders.
Armenzorg Land van Ravenstein in 18e eeuw
Armenzorg in het Land van Ravenstein, het is een nog onbeschreven geschiedenis. Uitgeverij Zuidelijk Historisch Contact wil deze publicatie graag mogelijk maken, maar is op zoek naar financiering. Annemarie van Lith is de auteur van het beoogde boek. Zij studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en werkte in het volwassenenonderwijs en de Volksuniversiteit in ’s-Hertogenbosch. Armenzorg op het katholieke platteland is volgens Van Lith nog weinig onderzocht. Het onderzoek is dan ook uniek voor Nederland.
ZHC zoekt aldus naar financiering. Wie deze publicatie financieel wil ondersteunen, neemt contact op met de redactie van ZHC, Jan Brouwers, stichtingzhc@xs4all.nl
Voor een uitgebreider artikel, lees verder op de website Arenalokaal.
Scriptieprijs 2018 Minne de Boodt
V.l.n.r. Prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld, Gedeputeerde Henri Swinkels, Tom Verschueren, Minne de Boodt. Foto: Raymond Kubben
De Leuvense mediëviste Minne de Boodt heeft de scriptieprijs Brabantse geschiedenis 2018 gewonnen. De prijs werd op 8 september uitgereikt door gedeputeerde Henri Swinkels tijdens een symposium in het Noordbrabants Museum in ‘s Hertogenbosch.
Minne de Boodt won de prijs met haar scriptie Hoe men een stat of lantscap regieren sal. Daarvoor verrichtte zij een discoursanalyse van veertiende-eeuwse stedelijke literaire werken. Minne bekeek zo welke ideeën over het bestuur leefden in Vlaamse en Brabantse steden. Juryvoorzitter Arnoud-Jan Bijsterveld roemde de originaliteit van haar aanpak. Een verkorte versie van deze scriptie zal gepubliceerd worden in het Noordbrabants Historisch Jaarboek.
Eervolle vermeldingen waren er voor de twee andere genomineerden. Tom Verschueren schreef een scriptie over de middeleeuwse kerk van de voormalige heerlijkheid Muizen in de Dijlevallei. Nena Vandeweerdt deed voor haar scriptie onderzoek naar de rol en positie van vrouwen in de laatmiddeleeuwse Leuvense ambachtenwereld.
De scriptieprijs Brabantse geschiedenis is een initiatief van Erfgoed Brabant, de Historische Vereniging Brabant en Uitgeverij ZHC. Het is een tweejaarlijkse prijs voor de allerbeste masterscriptie op het terrein van de geschiedenis van Brabant, geschreven aan een Nederlandse of Belgische universiteit of hogeschool.
Minne de Boodt en gedeputeerde Henri Swinkels. Links op achtergrond dr. Kitty de Leeuw. Foto Raymond Kubben
Presentatie 'Een oord van bang wachten'
Meer oog voor individuele levensverhalen: dat is de tendens die we zien in de geschiedschrijving over de Tweede Wereldoorlog en ook in de studies die worden gedaan naar kampen en gevangenissen in Nederland. Het bleek tijdens het symposium dat op 26 mei werd gehouden in Haaren ter gelegenheid van de presentatie van het boek ‘Een oord van bang wachten’ van Peter Bak, waaraan zo’n 150 mensen deelnamen. Ook in zijn boek is geschreven vanuit het perspectief van de gevangenen. Een bewuste keus, aldus Bak: “Ik ben een verhalenschrijver. Ik wil weten wat een gevangene of gijzelaar heeft gedacht”. Dat maakt het boek van Bak anders dan recente studies over de kampen Vught en Amersfoort. Het corrigeert daarnaast het beeld van Haaren als ‘sanatorium’, waar gijzelaars en gevangenen een luxe leventje leidden. ‘Haaren’ was voor honderden gevangenen en gijzelaars een voorportaal naar executie of dood door ontbering in andere kampen waarin ze later terecht zouden komen. Of, zoals Peter Bak het formuleerde: “het was een oord van de uitgestelde dood”.
