Nieuws en actualiteiten
13 december 2019
Noordbrabants Historisch Jaarboek 2019
Het nieuwe Noordbrabants Historisch Jaarboek is uit. Op vrijdag 13 december 2019 overhandigde redactiesecretaris Jan Brouwers het eerste exemplaar aan Kitty de Leeuw, voorzitter van de Historische Vereniging Brabant. De presentatie was druk bezocht: er zaten meer dan zestig belangstellenden in het Deprez-gebouw in de Tilburgse Spoorzone.
Het Noordbrabants Historisch Jaarboek bevat artikelen van wetenschappelijk niveau. Ze zijn gebaseerd op oorspronkelijk bronnenonderzoek, waardoor we meer kennis vergaren over het verleden van Noord-Brabant. Zo biedt het artikel van Hans Witmer nieuwe perspectieven over het ontstaan van de stad 's-Hertogenbosch en de inrichting van de Markt. Een tweede artikel is van Minne de Boodt over literaire werken over landsheren en stedelijke bestuurders in de middeleeuwen. Het blijken waardevolle bronnen te zijn voor de sociale en politieke geschiedenis. Wim Cöp onderzocht het patronaatsrecht in het Brabantse Erp, waar niet een geestelijke of een kerkpatroon bepalend was, maar families van lage adel. Theo Beckers schreef over missionarissen die in de negentiende en twintigste eeuw naar de Verenigde Staten togen ter bekering van de inheemse bewoners én om de katholieke migranten bij te staan in hun geloof. De 'filmster' Lou Tellegen, weliswaar geboren in Boskant, blijkt volgens het artikel van Robin Hoeks misschien niet zo Brabants te zijn, als wel wordt beweerd. Daarbij heeft Hoeks het heldenverhaal eens kritisch bekeken. Als laatste artikel schreef Arnoud-Jan Bijsterveld over de 75 levensverhalen die uitgewerkt zijn door 'Brabant Remembers'. Een boek met verhalen, filmfragmenten én maquettes van stills uit het leven van 'gewone' Brabanders.
27 juni 2019
Armenzorg Land van Ravenstein in 18e eeuw
Armenzorg in het Land van Ravenstein, het is een nog onbeschreven geschiedenis. Uitgeverij Zuidelijk Historisch Contact wil deze publicatie graag mogelijk maken, maar is op zoek naar financiering. Annemarie van Lith is de auteur van het beoogde boek. Zij studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en werkte in het volwassenenonderwijs en de Volksuniversiteit in ’s-Hertogenbosch. Armenzorg op het katholieke platteland is volgens Van Lith nog weinig onderzocht. Het onderzoek is dan ook uniek voor Nederland.
ZHC zoekt aldus naar financiering. Wie deze publicatie financieel wil ondersteunen, neemt contact op met de redactie van ZHC, Jan Brouwers, stichtingzhc@xs4all.nl
Voor een uitgebreider artikel, lees verder op de website Arenalokaal.
10 september 2018
Scriptieprijs 2018 Minne de Boodt
V.l.n.r. Prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld, Gedeputeerde Henri Swinkels, Tom Verschueren, Minne de Boodt. Foto: Raymond Kubben
De Leuvense mediëviste Minne de Boodt heeft de scriptieprijs Brabantse geschiedenis 2018 gewonnen. De prijs werd op 8 september uitgereikt door gedeputeerde Henri Swinkels tijdens een symposium in het Noordbrabants Museum in ‘s Hertogenbosch.
Minne de Boodt won de prijs met haar scriptie Hoe men een stat of lantscap regieren sal. Daarvoor verrichtte zij een discoursanalyse van veertiende-eeuwse stedelijke literaire werken. Minne bekeek zo welke ideeën over het bestuur leefden in Vlaamse en Brabantse steden. Juryvoorzitter Arnoud-Jan Bijsterveld roemde de originaliteit van haar aanpak. Een verkorte versie van deze scriptie zal gepubliceerd worden in het Noordbrabants Historisch Jaarboek.
Eervolle vermeldingen waren er voor de twee andere genomineerden. Tom Verschueren schreef een scriptie over de middeleeuwse kerk van de voormalige heerlijkheid Muizen in de Dijlevallei. Nena Vandeweerdt deed voor haar scriptie onderzoek naar de rol en positie van vrouwen in de laatmiddeleeuwse Leuvense ambachtenwereld.
De scriptieprijs Brabantse geschiedenis is een initiatief van Erfgoed Brabant, de Historische Vereniging Brabant en Uitgeverij ZHC. Het is een tweejaarlijkse prijs voor de allerbeste masterscriptie op het terrein van de geschiedenis van Brabant, geschreven aan een Nederlandse of Belgische universiteit of hogeschool.
Minne de Boodt en gedeputeerde Henri Swinkels. Links op achtergrond dr. Kitty de Leeuw. Foto Raymond Kubben
26 mei 2018
Presentatie 'Een oord van bang wachten'
Meer oog voor individuele levensverhalen: dat is de tendens die we zien in de geschiedschrijving over de Tweede Wereldoorlog en ook in de studies die worden gedaan naar kampen en gevangenissen in Nederland. Het bleek tijdens het symposium dat op 26 mei werd gehouden in Haaren ter gelegenheid van de presentatie van het boek ‘Een oord van bang wachten’ van Peter Bak, waaraan zo’n 150 mensen deelnamen. Ook in zijn boek is geschreven vanuit het perspectief van de gevangenen. Een bewuste keus, aldus Bak: “Ik ben een verhalenschrijver. Ik wil weten wat een gevangene of gijzelaar heeft gedacht”. Dat maakt het boek van Bak anders dan recente studies over de kampen Vught en Amersfoort. Het corrigeert daarnaast het beeld van Haaren als ‘sanatorium’, waar gijzelaars en gevangenen een luxe leventje leidden. ‘Haaren’ was voor honderden gevangenen en gijzelaars een voorportaal naar executie of dood door ontbering in andere kampen waarin ze later terecht zouden komen. Of, zoals Peter Bak het formuleerde: “het was een oord van de uitgestelde dood”.
24 november 2017
Presentatie Noordbrabants Historisch Jaarboek
De Stichting Zuidelijk Historisch Contact presenteerde op 24 november 2017 het Noordbrabants Historisch Jaarboek (NHJ) 34 ur in het Oude Raadhuis van Oisterwijk.
Het welkomstwoord werd verricht door Hans Janssen (burgemeester van Oisterwijk), gevolgd door een openingswoord van Raymond Kubben (bestuurslid Zuidelijk Historisch Contact). Arnoud-Jan Bijsterveld (redactievoorzitter NHJ) gaf een korte toelichting op het Noordbrabants Historisch Jaarboek. Daarop volgde een uiteenzetting van ‘Pragmatische geletterdheid in de middeleeuwse Meierij. De dorpssecretarie van Oisterwijk tot 1550’ door Mark Vermeer; ‘Jan I van Cuijk († 1308). Topdiplomaat in een woelige tijd’ door Véronique Lambert; ‘Crossroads Brabant ’40-’45’ door Femke Klein. Kitty de Leeuw (voorzitter Historische Vereniging Brabant) sloot de feestelijke bijeenkomst af.
1 november 2017
Symposium De kracht van netwerken
Foto: links Ton Nelissen, voormalig voorzitter Kamer van Koophandel. Rechts Jan Pelle Directeur Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij.
Op 1 november 2017 vond er een symposium plaats n.a.v. de publicatie De veerkracht van de Brabantse economie. De Kamers van Koophandel en de kracht van netwerken (1840-2015) van prof. dr. Harry Lintsen en dr. Jan Korsten (Stichting Historie der Techniek). Deze publicatie is een uitgave van de Stichting ZHC en Uitgeverij Verloren samenwerking met de Stichting Historie der Techniek en het Antoon Kersten Fonds.
Stichting ZHC organiseert samen met de leerstoel Cultuur in Brabant, het Tilburg Center for Regional Law and Governance (TiREG) en BrabantKennis een symposium over de kracht van netwerken in de Brabantse economie. Drie vragen staan centraal: hoe functioneerden die economische en ondernemersnetwerken in het verleden, hoe ontwikkelen samenwerkingsverbanden zich op dit moment en wat is er nodig in de nabije toekomst.
30 oktober 2017
Wie helpt mee de geschiedenis van Brabant te ontdekken?
De Historische Vereniging Brabant en Zuidelijk Historisch Contact ontwikkelden gezamenlijk een nieuwe folder. Hierin staat de vraag centraal wie wil meehelpen om de geschiedenis van Brabant te ontdekken. Brabant heeft immers een rijk verleden en vele verhalen zijn al bekend. Toch zijn beide organisaties van mening dat er nog veel meer te ontdekken valt.
De Historische Verenging Brabant ondersteunt de geschiedschrijving van Noord-Brabant in zo breed mogelijke zin. Zuidelijk Historisch Contact maakt de publicatie mogelijk van wetenschappelijke werken over de Brabantse geschiedenis.
Wilt u de Historische Vereniging Brabant steunen door lid te worden, dan stuurt u een mail naar secretaris@hvbrabant.nl. Lidmaatschap kost € 50,00 per jaar. Wie Zuidelijk Historisch Contact wil steunen, meldt zich bij stichtingzhc@xs4all.nl. Een abonnement op de uitgaven van ZHC kost € 75,00 per jaar.
7 december 2016
Boekpresentatie House of Memories. Uncovering the past of a Dutch Jewish family
Het tweede boek van 2016 is House of Memories, Uncovering the Past of a Dutch Jewish Family van Arnoud-Jan Bijsterveld geworden.
Op 7 december 2016 werden in het Regionaal Archief in Tilburg de eerste exemplaren door Arnoud-Jan zelf uitgereikt aan direct betrokkenen tijdens een zeer druk bezochte bijeenkomst. Arnoud-Jan hield een inspirerende lezing over dit nieuwe boek van 488 pp met dvd, hard back, en geillustreerd €39,–
The book begins and ends with a house in the Dutch town of Tilburg. After the author bought the house, he discovered that a Jewish couple, Hans and Bertha Polak-Cohen, had it built for their family in 1928. As this family’s history was gradually being uncovered, there was one tragic story that stood out: the story of Bertram Polak, the couple’s son. Bertram’s family lived in this house until all but one managed to flee when the Nazis invaded the Netherlands in May 1940: Bertram was the only one to stay behind. In December 1941, he tried to escape to England with three friends, was betrayed, and eventually killed in Auschwitz on 17 August 1942. This book relates this history and shows what happens in the process of uncovering a traumatic past, affecting both the family’s next generations and the historian involved.
25 november 2016
Presentatie Noordbrabants Historisch Jaarboek 2016
Op 25 november 2016 werd onder grote belangstelling in de Azijnfabriek Den Bosch het eerste exemplaar door Prof. dr. ArnoudJan Bijsterveld overhandigd aan drs. Willem van der Staak, voorzitter van de Historische Vereniging Brabant.
Inhoudsopgave:
Ten geleide, Arnoud-Jan Bijsterveld
‘Die mate van den lande ende beemden’. De ontwikkeling van de oppervlaktematen in de Meierij van ’s-Hertogenbosch, Martien van Asseldonk en Karel Leenders
De Hoogstraat in de laatmiddeleeuwse Brabantse steden. Enkele beschouwingen over stadstopografische overeenkomsten en verschillen, Bram Vannieuwenhuyze
Verkloostering in het vijftiende-eeuwse ’s-Hertogenbosch, Jan Sanders
Strafprocessen tegen een dood lichaam. Juridische procedures wegens zelfdoding in de zeventiende en achttiende eeuw, Erik-Jan Broers
‘Schep immer nieuwe vreugd, vriendschap, gezelligheid’. Over Brabantse adel, ‘herengezelschappen’ en regionale identiteit, Klaasje Douma
‘Stel je voor zeg! Meisjes, jongens, zoo maar zittend zij aan zij!’ Katholieken, gender en sociale klasse in de Paleis Bioscoop te Rucphen (1929), Thunnis van Oort
Ter herinnering aan prof. mr. J.P.A. (Jos) Coopmans (1925-2016), Beatrix Jacobs en Erik-Jan Broers
Verslag congres Waardevol! Culturele duurzaamheid en regionaal erfgoedbeleid (’s- Hertogenbosch, 3 maart 2016), Arnoud-Jan Bijsterveld en Monique Groot m.m.v. Christian Curré
Verslag symposium Omdat we weten van hun lot. Onderzoek naar Joden in Noord-Brabant 1930-1945 (Tilburg, 21 april 2016), Astrid de Beer en Arnoud-Jan Bijsterveld
Voor de eerste keer: Uitreiking tweejaarlijkse Scriptieprijs Brabantse Geschiedenis (10 september 2016, Den Bosch), Kitty de Leeuw
Kroniek
Het Jaarboek is te bestellen per e-mail: faamnl@xs4all.nl, voor abonnees van ZHC voor € 15,- en voor niet-abonnees voor € 25.
