Tweede reeks
Uitgaven in Reeks 2: 1964-1995 > Jan Frederik Vlekke 1849-1903; ethiek en rentabiliteit in een ondernemersleven
J.G.L. Theunisse
Jan Frederik Vlekke 1849-1903; ethiek en rentabiliteit in een ondernemersleven (1966)
406 pagina's, dissertatie Deze uitgave is niet meer te bestellen
Deze ondernemer in de Westbrabantse suikerindustrie zoekt naar evenwicht tussen het streven naar winst en morele waarden. Als katholiek ondernemer, in een tijd dat arbeiders nauwelijks rechten kennen, verricht hij moedig en baanbrekend werk. In ieder geval probeert hij in zijn eigen bedrijf te Stampersgat tot op zekere hoogte een modern arbeidsklimaat te scheppen door een soort personeelsraad. Hij wenst voor zijn mensen tenminste een minimumloon, opteert voor een soort werkclassificatie, streeft naar een achturige werkdag, sticht een fabriekskrant met voorlichting over tal van zaken, voert een spaarkas in, een ouderdomspensioen, een weduwenverzorging en een ziekenfonds en zorgt voor tal van hygiënische voorzieningen.
Tijdens spreekbeurten roept hij arbeiders op om zich te verenigen. In Eindhoven gispt hij bij zijn collega's het wanbegrip: behoudsgezindheid in de betekenis van niet tornen aan bestaande verhoudingen als een kenmerk van de katholieke bevolkingsgroep. Hij noemt zich daar "de drager van het gevaarlijke licht".
Ofschoon Vlekke het socielisme om zijn negatieve aspecten afwijst, toont hij er toch meer sympathie voor dan voor het liberalisme. Het optreden van Vlekke als promotor van katholieke sociale actie (drankbestrijding) is vooral in West-Brabant, dat stuwende leidende figuren mist, van uitzonderlijke betekenis. Ook daarbuiten geniet hij in kringen van de katholieke sociale actie veel aanzien.